W tkalni
Kolejnym miejscem, gdzie kontynuuje się produkcję ręczników jest tkalnia. To tu otrzymujemy już efekt końcowy czyli utkaną tkaninę frotte, którą dalej poddaje się kolejnym obróbkom tak, aby ostatecznie uzyskać ręcznik.
Każda tkanina składa się z dwóch nici: nici osnowy i nici wątku. Tłumacząc na przykładzie ręcznika, osnowa to nić wzdłuż dłuższego boku ręcznika, wątek to nić wzdłuż krótszego boku. Tkanina frotte tym różni się od wszystkich pozostałych typów tkanin, że do jej produkcji potrzebna jest jeszcze trzecia nić, która tworzy okrywę pętelkowa. Tym samym tkanina frotte składa się z dwóch osnów: osnowy podstawowej i pętelkowej oraz jednego wątku. Z osnowy podstawowej i wątku powstaje właściwa tkanina.
Nitki osnowy zasadniczej są na krośnie mocno naprężone, mocne i gładkie. To one wraz z nićmi wątku stanowią „podstawę” ręcznika. Zazwyczaj podstawa jest niewidoczna bowiem pokrywa ją osnowa pętelkowa, którą tworzy się z miękkiej, puszystej przędzy, nadającej ręcznikowi przyjemny chwyt i pełniącej funkcje higroskopijne.
Pierwszym krokiem jaki jest podejmowany w tkalni jest właśnie przygotowanie osnowy tkaniny. Polega ono na tzw. snuciu.
Snucie osnowy
Snucie to pierwsza operacja w oddziale przygotowawczym tkalni. Polega na jednoczesnym odwijaniu nitek z kilkuset szpulek przędzy. Szpulki nici umieszczone są na tzw. ramie natykowej i nawijane są na tzw. wał snowarkowy. Na jednej ramie może znajdować się 600 nitek, co jednocześnie określa ilość jednocześnie snutych nitek. A zatem dla przygotowania osnowy, złożonej z kilku tysięcy nitek, konieczne jest snucie częściami.
Szerokość ręcznika zależy właśnie od ilości nici osnowy. W zależności od tego jak szeroki ma być ręcznik tyle nawijanych jest nici na wał, który dostosowany jest do szerokości krosna.
Klejenie
Wytrzymałość nitek osnowy jest zbyt mała, aby mogły nienaruszone przetrwać operację tkania na krośnie. Wymagają one dodatkowego wzmocnienia, które osiąga się w procesie tzw. klejenia osnów, który stanowi kolejny etap przygotowawczy. Jest to szczególnie istotne przy produkcji tkaniny frotte, której ciężar w większości pochodzi od ciężaru pętelek. Osnowa podstawowa musi być na tyle wytrzymała, aby utrzymać okrywę pętelkowa podczas tkania.
Szczególnie narażone na uszkodzenia mechaniczne są nici przędzy pojedynczej i o niskim współczynniku skrętu. Proces klejenia podwyższa ich wytrzymałość na rozerwanie ponieważ polega on na pokryciu nitek osnowy substancją, która skleja włókna przędzy i zapewnia powierzchowną ochronę przed siłami tarcia. Sklejenie nitek osnowy wpływa na zwiększenie wydajności procesu tkania oraz pozwala uzyskać tkaninę lepszej jakości.
Do procesu klejenia stosuje się tzw. klejonkę, czyli roztwór składający się z środków klejących i wody, który musi równomiernie pokrywać nici i częściowo przenikać do ich wnętrza, nie zmieniając jednak ich elastyczności. Musi być też łatwo spieralny, ponieważ po uzyskaniu tkaniny substancja użyta w procesie klejenia jest usuwana.
Przygotowany roztwór najpierw nanoszony jest na osnowę. Następnie usuwany jest jego nadmiar, osnowa jest suszona i nawijana na wał krosna.
Przewlekanie osnowy
Aby nitki osnowy mogły przeplatać się z nitkami wątku konieczne jest zrobienie tzw. przesmyku czyli miejsca na krośnie między nitkami osnowy, w które zostanie wprowadzony wątek.
Polega to na tzw. przewlekaniu osnowy. Nici osnowy przewlekane są przez część krosna zwaną płochą, która równomiernie rozkłada nitki na całej szerokości i przybija wątek do krawędzi tkaniny. Oprócz przewlekania do czynności przygotowawczych zalicza się jeszcze wiązanie i przykręcanie osnów. Wszystkie te czynności mogą być wykonywane bezpośrednio na krośnie lub poza nim.
Proces przewlekania polega na podaniu nitki, przewleczeniu jej przez lamelkę i oczko nicielnicy (części krosna), a następnie przez płochę. Mimo tego, że jest to jeden z najbardziej pracochłonnych procesów w tkalni, czynności te wykonuje się przeważnie ręcznie.
Przewlekanie sprawia, że nici są umieszczone na krośnie we właściwym porządku i nie nachodzą na siebie. Na tym etapie decyduje się również jak gęsty splot ma mieć tkanina.
Płocha użyta do produkcji ręczników różni się tym, że nici przeprowadzane są przez dwa otwory. Dzięki temu, że nici prowadzone są w dwóch rzędach nie dochodzi do splatania nici osnowy podstawowej z nićmi okrywy pętelkowej.
Przykręcanie i wiązanie osnów
Jeśli na krośnie dalej produkuje się taką samą tkaninę stosuje się przykręcanie lub przywiązywanie nowej osnowy do końców nitek starej osnowy. Osnowy przykręca się na krośnie lub poza nim, ręcznie lub mechanicznie. Przy produkcji ręczników stosuje się przykręcanie mechaniczne za pomocą maszyn zwanych wiązarkami.
Tworzenie pętelek
Standardowa tkanina powstaje poprzez splecenie dwóch nici: pionowej nici osnowy i poziomej nici wątku. W odróżnieniu od tkaniny standardowej, gdzie nici biegną w dwóch kierunkach, przy produkcji ręczników jest jeszcze trzecia nic, która tworzy pętelkę, zakotwiczoną w podstawie ręcznika.
Wszystkie trzy nici mogą różnic się swoimi parametrami. Poprzez użycie różnego typu nici oraz zmieniając wzory tkackie możemy tym samym uzyskiwać ręczniki o różnych parametrach.
Nitki osnowy zasadniczej są na krośnie silnie napięte i nawinięte na osobny wał osnowowy, natomiast nitki okrywy pętelkowej nie są napięte i mogą odwijać się swobodnie z własnego wału osnowowego.
Wysokość pętelek okrywy zależy od stopnia ugięcia bidłowodów albo od wielkości odchylenia płochy. W zależności od rodzaju splotu urządzenia te można ustawić tak, że pętelka będzie następować co trzeci, co czwarty lub co piaty wątek.
W zależności od tego, czy tkanina jest trzy-, cztero- czy pięciowątkowa, wprowadza się odpowiednią ilość nitek poziomych. Jest ich odpowiednio trzy, cztery lub pięć. W przypadku ręczników frotte najczęściej tworzy się tkaninę trzywątkową.
Przykładowo podczas tkania tkaniny o trzech wątkach bidło wykonuje dwa, krótkie skoki czyli wplata miedzy nici osnowy dwie nitki wątku i jeden długi skok, który powoduje przesunięcie całej grupy do krawędzi tkaniny. Cała grupa przesuwa się swobodnie po naprężonej osnowie podstawowej, ale lekko naprężona nitka pętelkowa zostaje w tym momencie sfalowana i tworzy pętelkę.
Od tego jaka jest odległość ostatniej nici dociskającej całą grupę do krawędzi tkaniny zależy wysokość pętelek. Jeśli odległość od dwóch pozostałych nici jest mała pętelki są krótkie. Im większa odległość tym wyższe pętelki.
Od splotu zależy również rozkład okrywy pętelkowej, która może występować po jednej lub obydwu powierzchniach tkaniny. Aby powstawanie pętelek odbywało się prawidłowo ich nitki muszą być odpowiednio zamocowane wątkiem. W dążeniu do utrzymania równej wysokości pętelek snucie osnowy przeprowadza się tak, aby w czasie tkania nie następowało zaciskanie nitek pętelkowych miedzy silnie napiętymi nitkami zasadniczymi.
W rezultacie tkania otrzymujemy długie zwoje tkaniny frotte, znacznie szersze niż otrzymywany w procesie końcowym ręcznik. Szerokość zwojów równa się przeważnie 3 ręcznikom 70x140 lub 6 ręcznikom 50x100 lub 8 ręcznikom 30x50. Utkany materiał frotte ma zazwyczaj kolor kości słoniowej, jest jeszcze niezafarbowana. Gotowa tkanina tuż po utkaniu jest też bardzo sztywna i szorstka, gdyż wciąż znajduje się na niej klejonka użyta dla wzmocnienia przędzy i redukowania ilości błędów produkcyjnych.
Teraz materiał musi zostać poddany kolejnym procesom. Zostanie ufarbowany i zmiękczony. Następnie wytnie się z niego pożądane rozmiary ręczników i zostanie obszyty.